'Een van de zwartste scenario's'

Vorig jaar maart werd Nederland hard getroffen door het coronavirus. Die crisis is de sierteelt goed doorgekomen, al zijn de gevolgen voor sommige kwekers nog altijd merkbaar. Afgelopen woensdag kopte De Volkskrant: "Stijgende gasprijs gevaar voor herstel wereldeconomie". De dreiging van opnieuw een crisis, is reden tot grote zorg. Waar de gasprijs een jaar geleden onder de 20 cent lag, wordt nu in geval van een koude winter een gasprijs van misschien wel boven de 1 euro voorspeld. Sinds begin september zijn de prijzen voor elektriciteit bijna verdubbeld. Niet alleen Nederland, maar heel Europa en de rest van de wereld heeft hier mee te maken. De fluctuatie van energieprijzen is van alle tijden, maar de situatie op dit moment is wel zeer extreem.

Niet alleen de 27 milieuministers van de Europese Unie kwamen woensdag bijeen. Ook het Sierteeltcluster is actief aan de slag. Onder meer Greenports Nederland, Glastuinbouw Nederland, Royal FloraHolland en Rabobank aangevuld met vertegenwoordigers van groente- en fruitteelt onder glas zijn net als tijdens het begin van de coronacrisis gestart met spoedberaad en opzet van een crisisteam. Royal FloraHolland is daarin een actieve participant, met het oog op het belang van onze kwekers en de sector als geheel. Corona trof vorig jaar de hele sector. Nu is het beeld een stuk onoverzichtelijker. Het is nu de glastuinbouw die hard wordt geraakt en dan vooral de kwekers met energie-intensieve teelt. Ik realiseer me heel goed dat met een te hoge gasprijs, de kosten zelfs bij goede prijsvorming niet terug te verdienen zijn. Dat is voor onze kwekers een van de zwartste scenario's.

Energie-intensief bedrijf
Een ding is zeker, simpele oplossingen zijn er niet. De Franse regering heeft vorige week besloten om de gasprijzen te bevriezen en de belasting op stroom te verlagen. Ook in andere Europese landen zijn maatregelen genomen, vergaand en minder vergaand. Het ene land kiest om burgers te compenseren, het andere land zet in op steun voor bedrijven. De grote verliezers zijn bedrijven die variabele contracten hebben afgesloten. Het kunnen ook energiebedrijven zelf zijn, die energie goedkoop verkocht hebben en nu zelf heel duur moeten inkopen. Dat maakt de analyse van het probleem en het vinden van oplossingen ontzettend lastig. Ook wij ondervinden aan den lijve de gevolgen van de dure energie. Royal FloraHolland is ook een energie-intensief bedrijf. Bij ons is het vooral koelen wat de meter laat tikken, ondanks dat we profijt hebben van de 25.000 zonnepanelen die we reeds hebben geďnstalleerd.

Op dit moment is er nog geen uitweg in zicht en ik denk dat die op Europees niveau door de politiek gevonden moet worden. Europa heeft nu een kans zich te bewijzen. Ook het Sierteeltcluster zal alle mogelijke opties verkennen. Zo is gestart om met de overheid en de banken nader te verkennen welke mogelijkheden zij zien om de telers te helpen. Zelfs kwekers die een goed energiecontract hebben lopen mogelijk risico. Want blijven energiebedrijven in staat om hun leveringsverplichtingen na te komen? In andere landen zijn er al die failliet zijn gegaan. Wat gebeurt er dan? Ik adviseer kwekers waar de stijging van de energieprijs grote impact heeft snel te starten met het opstellen van liquiditeitsbegrotingen en eventueel hulp te vragen bij hun bank indien nodig. Dan heb je in ieder geval het inzicht wanneer de energiekosten ondraaglijk worden en welke opties er dan zijn.

Systeem van vraag en aanbod
De sierteelt heeft al flinke stappen gezet op het gebied van de transitie naar duurzaam energiegebruik. Daar moeten we als sector vooral mee doorgaan. Het is daarom van de gekke dat de subsidies voor duurzame energie gekoppeld zijn aan de gasprijzen. Hierdoor zullen zelfs vooruitstrevende bedrijven op gebied van de energietransitie de pijn van de huidige ontwikkelingen voelen. Ik hoop dat het nieuwe kabinet kiest voor beleid dat ons minder afhankelijk van olie en gas maakt. Juist nu is het moment gekomen om dit veel beter in te vullen.

In de sierteelt zijn we ons als geen ander bewust hoe het systeem van vraag en aanbod werkt. Dat maakt het probleem nu niet kleiner en actie is noodzakelijk. Ik hoop natuurlijk wel dat de gekte van korte duur is en dat de rust in de energiemarkt snel weer enigszins terugkeert.

Bron: Goedemorgen